Herken je dat? Je geeft een presentatie over ‘nieuwe’ marketing waarin je vertelt dat mensen tegenwoordig een hekel aan reclame en ‘cold calling’ hebben, dat iedereen bij Google zoekt en dat je moet zorgen dat je daar dus gevonden wordt. De mensen in de zaal kijken je echter glazig aan en stellen vragen als ‘ja maar hoeveel nieuwe afzet levert dat dan op?’. Of die ultieme dooddoener: ‘Wat is de ROI van jouw nieuwe marketing?’. Een vraag die nooit gesteld werd als je een budget nodig had voor een brochure of voor die beurs “waar iedereen heen gaat en waar al je concurrenten ook staan”. En nu opeens is ROI belangrijk. Herken je dat? Als het niet zo is kun je stoppen met lezen hoor, dan is de ‘allegorie’ van Plato voor jou niet interessant. Maar als je het wel herkent: je gevoel is niet nieuw, want Plato heeft het duizenden jaren terug al eens beschreven. Jawel, in zijn ‘allegorie van de grot’, blijkbaar ook de grootste inspiratie achter de film The Matrix.
Geen zonlicht in Plato’s grot
Stel je voor (filmpje): een rijtje vastgeketende mensen in een grot die al heel hun leven kijken naar dezelfde wand, simpelweg omdat ze hun hoofden niet kunnen bewegen en zijn vastgeketend. Wat ze op die wand zien is niet wat ze denken: achter hen lopen poppenspelers met figuren van mensen en dieren waar ze de schaduwen van zien en de echo’s van de stemmen van horen. Ze zien die schaduwen dankzij een vuurtje helemaal achterin de grot.
Stel je nu voor dat één van de geketende mensen wordt losgemaakt en naar buiten geleid. Deze moet even wennen aan het licht van het vuur en helemaal wennen aan het zonlicht buiten. Buiten ziet hij hoe scherp de mensen zijn en hoe de wereld eruit ziet. Als hij even later de grot weer in gaat moet hij wennen aan het donker en aan de schimmen, maar dat is slechts een kwestie van tijd. Het probleem ontstaat daarna: de ‘ontketende’ vertelt over het zonlicht en de wereld en dat de schimmen slechts schimmen zijn en de echo’s slechts echo’s. De andere geketenden zullen hem eerst negeren en later denken dat hij niet goed wijs is en hem uitlachen. Maar zodra ze merken dat hij serieus is, beginnen ze hem te bevechten en hij wordt uiteindelijk vermoord. Een herkenbaar verhaal? Het is ook een mooie inspiratie voor een hele mooie filmtrilogie: The Matrix. Met daarin een marketingles.
De rode marketingpil
“Like anyone else you were born into bondage. Born into a prison that you cannot smell or taste or touch. A prison… for your mind.” Filmliefhebbers herkennen de quote uit The Matrix, uit een scene waarin de hoofdrolspeler Neo mag kiezen uit twee pillen: een blauwe pil die hem in de waan ‘terugbrengt’ dat The Matrix echt is (oftewel: dat de schimmen en echo’s de werkelijkheid zijn) of een rode pil waarmee hij de werkelijkheid krijgt te zien. Neo kiest natuurlijk voor de rode pil en ziet op dat moment dus dat iedereen in een Matrix leeft. Aanvankelijk verlangt hij terug naar zijn oude situatie, maar wordt op een bepaald moment toch overvallen door een vorm van plichtsbesef: hij wil iedereen uit The Matrix bevrijden. Vanaf dat moment wordt hij door ‘het systeem’ echter als gevaar gezien, en wordt hij bestreden. Eh drie films lang.
En hoe is het met jou? Voelt het ook een beetje zoals Neo, dat je het gevoel hebt dat je iets belangrijks te vertellen hebt, maar dat je boodschap niet gehoord wordt? Volgens mij zitten veel marketeers in deze situatie nu. Ik kom er tenminste veel tegen die in de spagaat zitten tussen het klassieke ‘zend’-model van advertenties plaatsen en beurzen organiseren enerzijds en ‘inbound’ marketing anderzijds: je kennis en persoonlijkheid online plaatsen en wachten tot iemand het vindt. Een heel andere werkelijkheid, de werkelijkheid van buiten de grot.
Net als Neo sta je nu voor de keuze: neem je de blauwe pil terug naar de ‘oude’ marketing van het zenden en onderbreken? Of neem je de rode pil en ga je de strijd aan… Een algemeen advies is niet te geven, maar mocht je voor de strijd kiezen dan moet je beseffen dat al duizenden jaren mensen je zijn voorgegaan. En dat Neo het uiteindelijk ook heeft overleefd.
Deze blog vormt de basis van hoofdstuk 8 van mijn nog te schrijven boek ‘Embrace every change’.
